Prognozowanie ilości odpadów z tworzyw sztucznych w rzekach wspiera kształtowanie polityki proekologicznej i promuje działania mające na celu wyeliminowanie tego typu zanieczyszczeń

Zanieczyszczenie plastikiem jest jednym z najpilniejszych problemów środowiskowych, z którymi dzisiaj boryka się świat. Szybko rosnące poziomy produkcji plastiku i związane z tym zanieczyszczenie negatywnie wpływają na wymiary zrównoważonego rozwoju: środowiskowy, społeczny i ekonomiczny. W 2022 roku państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych zaakceptowały historyczną rezolucję w sprawie opracowania międzynarodowego prawnie wiążącego porozumienia mającego na celu zakończenie zanieczyszczenia plastikiem, również w środowisku morskim, do 2024 roku. Centrum Wody i Środowiska UNEP-DHI wspiera Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) w wysiłkach na rzecz ograniczenia zanieczyszczenia plastikiem poprzez opracowywanie rozwiązań cyfrowych do szacowania zanieczyszczenia plastikiem w rzekach i ekosystemach słodkowodnych, a także poprzez ułatwienie wymiany informacji między organizacjami i państwami.

Wyzwanie

Aby przeciwdziałać zanieczyszczeniu plastikiem i zająć się pełnym cyklem życia plastiku od źródła do morza, należy przyjrzeć się ścieżkom transportu plastiku: rzekom. Badania wskazują, że rzeki na świecie są głównym czynnikiem przyczyniającym się do zanieczyszczenia oceanów plastikiem, co podkreśla potrzebę aktywnych i ukierunkowanych interwencji w systemach rzecznych, aby zapobiec dalszym szkodom dla środowiska. Dzięki zrozumieniu, monitorowaniu i prognozowaniu przepływów tworzyw sztucznych w rzekach, decydenci będą wiedzieć, gdzie wymagane są natychmiastowe działania, aby rozwiązania mogły szybko stać się integralną częścią walki z odpadami z tworzyw sztucznych.

Zgodnie z nową rezolucją ONZ „Zakończ zanieczyszczenie plastikiem: W kierunku międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu”, UNEP pomaga krajom w budowaniu ich zdolności do skutecznego zwalczania zanieczyszczenia plastikiem, także w środowisku morskim. Praca ta obejmuje opracowywanie rozwiązań, które mogą pomóc w prognozowaniu obciążenia rzek plastikiem, śledzeniu ich szlaków i tym samym kierowaniu niezbędnych usprawnień w polityce i działaniach w rzeczywistości. Jednocześnie istnieje potrzeba ułatwienia wymiany informacji i dialogu między interesariuszami poprzez lepszy dostęp do danych i dobrych praktyk zwalczania zanieczyszczenia plastikiem.

Rozwiązanie

UNEP-DHI wspiera UNEP w dwóch kluczowych działaniach

• Rozwój modelu szacującego zanieczyszczenie plastikiem w rzekach i ekosystemach słodkowodnych
  
  Zrozumienie, monitorowanie i prognozowanie przepływów plastiku w rzekach może pomóc w zidentyfikowaniu, gdzie problem występuje, skąd się bierze i jak najlepiej interweniować. Opierając się na Globalnym Modelu Hydrologicznym DHI, UNEP-DHI opracował model, który jest w stanie zidentyfikować przyszłe skupiska słodkiej wody i miejsca akumulacji tworzyw sztucznych z nawet dziewięciomiesięcznym wyprzedzeniem i obejmuje wszystkie główne systemy rzeczne na świecie. Wykorzystując szacunki ilości plastiku wprowadzanego do rzek każdego dnia oraz dane terenowe dotyczące obciążeń plastikiem jako wejściowe dane modelu, symulowane są gromadzenia plastiku dla ponad 870 000 punktów wzdłuż rzek na całym świecie. Model jest dostępny dla krajów, gdy potrzebują oceny stanu zanieczyszczenia plastikiem w rzekach, aby zidentyfikować i priorytetyzować interwencje w ramach procesu opracowywania planów działania. Model może również pomóc monitorować postępy w czasie rzeczywistym, aby ocenić wpływ interwencji i polityk.
• Wsparcie dla rozwoju GPML Data Hub w celu ułatwienia udostępniania informacji i najlepszych praktyk
  
  Aby skutecznie przeciwdziałać śmieciom morskim i zanieczyszczeniom plastikiem, kluczowa jest współpraca. UNEP-DHI wspiera UNEP w opracowaniu GPML Data Hub w ramach Platformy Cyfrowej Globalnego Partnerstwa ds. Zanieczyszczenia Plastikiem i Śmieci Morskich (GPML). Informacje o kluczowych danych, działaniach politycznych i technologiach służących zwalczaniu zanieczyszczenia plastikiem są udostępniane w całym cyklu życia plastiku za pośrednictwem Platformy Cyfrowej obejmującej ten cykl - od pochodzenia aż do wpływu do morza. Ta kompleksowa baza danych umożliwia zainteresowanym stronom na wszystkich poziomach - globalnym, regionalnym, krajowym i lokalnym - łatwe uzyskanie dostępu do skompletowanych danych w postaci ponad 130 wskaźników. Zbiory danych są grupowane w sposób zrozumiały dla decydentów, aby wspierać opracowywanie planów służących informowaniu o podejmowanych działaniach.

Wyniki

Możliwość ilościowego określenia zanieczyszczenia plastikiem w ekosystemach słodkowodnych może pomóc w identyfikacji i wdrażaniu odpowiednich interwencji i polityk mających na celu zakończenie zanieczyszczenia plastikiem, nie tylko w ramach porozumienia ONZ, ale również dla rzeczywistych korzyści dla środowiska.

• Wzmocnienie zdolności krajów do identyfikacji źródeł zanieczyszczenia plastikiem w rzekach i ekosystemach słodkowodnych
• Lepszy dostęp do informacji i dobrych praktyk w zakresie zwalczania zanieczyszczenia plastikiem, w tym w środowisku morskim
• Poprawa zdolności krajów do opracowywania planów i informowania o działaniach mających na celu wyeliminowanie zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych